Birol BOZKURT
Artan borçlanma maliyetlerine karşın, şirketlerin sermaye piyasalarına yönelimi ve yatırımcı sayısının artışı halka arzlara ilgiyi artırdı. Ancak, son günlerde bazı halka arzlarda rüzgârın tersine dönmesi, piyasanın geleceği adına soru işaretlerini de beraberinde getirdi.
Bu dinamik ortamda, Türkiye’nin halka arz piyasasının nasıl bir performans sergileyeceği ise merak ediliyor. KPMG’nin 2023 Yılı Halka Arz Piyasası Raporu’na göre son 5 yıllık dönemde pandemi süreci içerisinde olağanüstü bir yükseliş yaşanan global halka arz piyasasında, faiz oranlarındaki artış ve jeopolitik karışıklıklar sebebiyle 2023 yılında da küçülme trendi devam etti.
Global tarafta düşüş yaşansa da Türkiye’de 2023 yılında halka arzlar rekor kırdı. Şirketlerin artan borçlanma maliyetleri nedeniyle sermaye piyasalarından finansmana yönelimlerinin devam etmesi ve halka arzlara olan yüksek yatırımcı ilgisinin korunması neticesinde 2023 yılında tarihi rekor kırılarak 54 halka arz işlemi gerçekleşti. Bu yılın ilk 5 ayında da 17 şirket halka arz edilirken, son günlerde gerçekleşen bazı halka arzlarda rüzgarın tersine dönmesi yatırımcıları tedirgin etmeye başladı.
Borsa rekor kırmaya devam ediyor
2021 yılı itibarıyla yıllık yaklaşık 22 milyar TL seviyesine ulaşan Türkiye halka arz piyasasındaki halka arz hacmi, 2023 yılında 2022 yılına kıyasla yüzde 311’lik bir artış göstererek 79,3 milyar TL’ye ulaştı. Gerçekleşen halka arz hacmi, dolar bazında değerlendirildiğinde 1,2 milyar dolardan 3,3 milyar dolara çıkarak yüzde 187 büyüme kaydetti.
Bu yıl da büyümenin devam etmesi beklenirken pay senedi yatırımcı sayısı da 8,6 milyona ulaştı. Türkiye’de 2023’teki enflasyonist ortamın da sonucu olarak BIST 100 endeksi yüzde 43 seviyelerinde bir artış gösterirken 42 milyonu aşan yatırımcı sayısıyla halka arz işlemleri, ilgili hisselerde ortalama yüzde 97 seviyelerinde yükseliş kaydetti. Bu yıl da özellikle yerel seçimlerden sonra yükselişine hız veren Borsa İstanbul 100 Endeksi dün 11 bin puanı aşarak rekorunu 11 bin 88 puana çıkardı.
Bu yıl yapılan 17 halka arzın 6 tanesi şubat ayında, 3 tanesi mart ayında, 1 tanesi nisan ayında kalan 7 tanesi de mayıs ayında gerçekleşti. Bu yılın halka arzları arasında en yüksek getiriyi, 22-23 Şubat tarihlerinde 19,45 TL’den halka arz olan Alves Kablo elde etti. Şirketin hisse fiyatı halka arz olduktan sonra yüzde 163 değer kazanarak 51,25 TL’ye yükseldi.
Getiride Alves Kablo’yu 6-7 Şubat tarihlerinde 35 TL fiyatla halka açılan Pasifik Teknoloji takip etti. Şirketin hisse fiyatı halka arz olduktan sonra yüzde 141 yükselerek 84,5 TL’ye çıktı. Pasifik Teknoloji’yi ise 13-14-15 Mart tarihlerinde 30 TL’den halka açılan Odine Solutions Teknoloji, takip etti. Şirketin hisseleri geçen sürede yüzde 114 yükselerek 64,25 TL’ye kadar geldi.
3 şirket halka arz fiyatının altına düştü
Ancak son dönemde yapılan halka arzlarda tablo bozulmaya başladı. Halka açılan şirketlerden üçü halka arz fiyatının da altına düşerek yatırımcısını üzdü. 17-18-19 Nisan tarihlerinde hisse başına 135 TL’den halka açılan Rönesans Gayrimenkul’ün hisseleri yüzde 9 değer kaybederek 123,40 TL’ye geriledi.
Yine 30 Nisan-2-3 Mayıs tarihlerinde hisse başına 37,39 TL fiyatla halka açılan Lila Kağıt yüzde 9 değer kaybederek 33,96’ya gerileyerek yatırımcılarını üzdü. Lila Kağıt’la aynı gün halka açılan Koton Mağazacılık’ta yatırımcılarını üzen şirketler arasında yer aldı. Hisse başına 30,50 TL’ye halka açılan Koton, yüzde 8 değer kaybederek 28,04’e geriledi. Uzmanlar halka arzlarda yaşanacak ilgi kaybının yeni halka arzları da kötü etkileyebileceği konusunda uyarıyor.
Halka arz endeksi düşüşte
Borsa İstanbul, rekor kırarken, halka arz endeksi negatif bir performans sergiliyor. Şubat ayında 120 bin puana yaklaşarak rekor kıran halka arz endeksi dün 100 bin puanın altına geriledi. Uzmanlar halka arzlarda son dönemde yaşanan kayıpların yatırımcı ilgisini negatif etkileyeceğini söylüyor.
İş Portföy Yönetimi Araştırma Müdürü Hande Şekerci: Sermaye piyasalarının derinleşmesi önemli
Borsa İstanbul’a Türkiye’ye yönelik yatırım algısında iyileşmeye paralel olarak geçtiğimiz sene kasım-aralık aylarında yönelen yabancı yatırımcı, özellikle mart ayının son haftalarından itibaren yeniden ilgi göstermeye başladı. 22 Mart-10 Mayıs arasındaki dönemde hisse senedi piyasalarına 1,3 milyar dolarlık portföy girişi görüldü. Para politikasında enflasyonu düşürme yolunda atılan adımlar, maliye politikasında son dönemdeki tasarruf önlemleri ile desteklendi.
Halka açık şirketlerin kârlılıklarının baskılanması borsa üzerinde getiri baskısı yaratabilir. Son dönemde kurumsal yatırımcının ilgi gösterdiği büyük şirketlerin halka arzlarındaki değerlemeler, halka arza ilgi ve şirketin işlem görmeye başlamasıyla birlikte oluşan fiyatlamalar açısından oldukça etkili oluyor. Gelecek vaat eden sektör ve şirketlerin sermaye piyasalarının derinliği sayesinde kendilerine fon sağlamalarını oldukça önemli görüyoruz.
İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer: Yatırımcı seçici olmaya başladı
-Son dönemde halka arzlarda beklenen yükseliş sağlanamadı. Bunun birkaç nedeni olabilir. Eşit dağıtım ilkesi gereği daha az lot gelmesi bireysel yatırımcının ilgisinin kaymasına neden oluyor.
-Bir diğer yandan değişen makro ekonomik rüzgar bazı sektör ve hisseleri daha fazla ön plana çıkarıyor. Bu da seçici olmayı beraberinde getiriyor.
-Yabancı yatırımcının beklenenden daha erken gelmesi ve sıcak para girişlerinin olması dikkatleri bankacılık ve holding sektörlerine çevirmiş olabilir.
-Geçmiş deneyimlerimizde borsadaki yatırımcı sayısı artarken halka arzlara girişler artıyordu.
-Şu an borsa yatırımcı sayısı daha fazla artıyor ancak daha seçici bir ortamın olduğunu söylemek mümkün. Halka arz endeksi yatay ilerlerken Borsa endeksi ralli havasında. Dolayısıyla halka arz endeksi negatif ayrışmaya devam ediyor.
-Halka arz endeksi bir süre daha Borsa endeksindeki güçlü performansın gölgesinde kalmaya devam edebilir
Onur Yüksek Teknoloji talep toplama başladı
Halka arz başvurusu onaylanan Onur Yüksek Teknoloji, 19 milyon 730 bin payı, sermaye artırım yöntemiyle satarken, paylar eşit dağıtılacak. Şirketin halka arz fiyatı 49,50 lira olarak belirlenirken, toplam halka arz büyüklüğü ise 976 milyon lira oldu. Şirketin halka arzında talep toplama 22-23 Mayıs’ta yapılacak. Onur Yüksek Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Dede, şirketin 1980’de kurulduğunu ve ilk 20 yılda çeşitli askeri projelerde çalıştıklarını söyledi.
Bu süreçte elektronik haberleşme sistemlerinin kurulumlarını yaptıklarını belirten Dede, “Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ile işler yaptık. Sadece askeri değil, Devlet Hava Meydanları İşletmesi, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ulaştırma Bakanlığı gibi sivil kuruluşların da haberleşme sistemlerini kurduk. Bu sistemler arasında, radyolink sistemlerinden havaalanlarındaki uçuş kontrol kulelerine, radarlardan uçakların iniş kalkışını sağlayan sistemlere kadar pek çok konuda çalıştık. Bu nedenle oldukça önemli iş bitirme referanslarına sahibiz” dedi.
